ZİYARETÇİLERİN ALIŞVERİŞ MERKEZLERİNİ TERCİH ETME NEDENLERİNİN ARAŞTIRILMASI: KARABÜK ŞEHİR MERKEZİNDE BİR UYGULAMA

Makale Eleştirisi Bölümleri 
1. Araştırmanın Künyesi (Araştırmanın adı, Yazarlar, Araştırmanın yayınlandığı kaynağın adı, yılı ve cilt numarası/sayısı, Anahtar kelimeler) 
2. Araştırmanın Özeti (lütfen makaledeki özeti kopyalamayın) 
3. Makale Eleştirisi 3.1. Araştırma Problemi: Önemli mi? Nasıl formüle edilmiş? İyileştirilebilir mi? 3.2.  Literatür Değerlendirme: Yeterli mi? Alandaki belli başlı araştırmalar tartışılmış mı? Tartışılan literatür bilimsel mi, popüler mi? 3.3. Kuramsal Çerçeve: Araştırma problemi bir kuramsal çerçeveye dayandırılmış mı? 3.4. Araştırma Modeli: Araştırma sorusunu/hipotezini yanıtlamak için izlenen yöntem uygun mu? Kullanılan model doğru mu? 3.5. Evren-Örneklem/Çalışma Grubu: Örneklem seçilmiş mi? Ne tür bir örnekleme yapılmış? Örneklem evreni temsil ediyor mu? 3.6. Veri Toplama: Veri toplama aracı (anket, görüşme vs.) araştırmaya uygun mu? Geçerli ve güvenilir mi? 3.7. Veri Analizi: Hangi istatistik testleri yapılmış? Yapılan analiz sonuçları iyi sunulmuş mu? 3.8. Bulgu ve Yorumlar: Bulgular tartışılmış mı? Bulgular hipotezleri destekliyor mu? Bulgulardan ne tür sonuçlar çıkarılmış? Genelleme yapılabilir mi? 4. Eleştirinin Sonucu: Makaleyle ilgili genel düşünceniz nedir? Başarılı/başarısız yönleri nelerdir? Siz olsaydınız bu araştırmada ne gibi değişiklikler yapardınız? 5. Kaynakça (eğer eleştirinizi yazarken başka kaynaklara atıf yaptıysanız yazınız) 

ARAŞTIRMANIN KÜNYESİ

Araştırmanın adı: ZİYARETÇİLERİN ALIŞVERİŞ MERKEZLERİNİ TERCİH ETME 
NEDENLERİNİN ARAŞTIRILMASI: KARABÜK ŞEHİR MERKEZİNDE BİR 
UYGULAMA 

Yazar:Ali Çağlar ÇAKMAK

Araştırmanın yayınlandığı kaynak: Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 2012, Cilt: 5, Sayı: 2, s.195-215

Anahtar kelimeler:  Perakendecilik, Alışveriş Merkezi, Karabük, 0-100 Puan Ölçeği 

ARAŞTIRMANIN ÖZETİ

Alışveriş merkezleri günümüzde ziyaretçilerine alışveriş yapmak, vitrin gezmek, yemek yemek dışında imkanlar sunmaktadır. Bu bağlamda alışveriş merkezlerinin yalnızca alışveriş yapılmak için ziyaret edilmediğini görüyoruz. İçeride ihtiyaçlarınızı satın almanın yanı sıra, kişisel zevkler, hobiler, yemek yemek, imza günlerine katılmakta mümkün hale geliyor. Peki tüketicinin zevk ve ihtiyaçlarının ön planla tutulduğu alışveriş merkezleri en çok hangi sebep veya sebeplerle ziyaret ediliyor? Tüketicilerin bütün bu ihtiyaçlarını tek bir mekanda karşılayabileceği düşünülürse, bu araştırma gerek tüketicilerin ihtiyaçlarına cevap vermeye çalışan pazarlamacılar tarafından, gerekse konuya dahil olan kişilerce değerlendirilmelidir. Bu araştırmanın konusu, Karabük şehir merkezinde faaliyet gösteren iki alışveriş merkezinin, ziyaretçileri tarafından değerlendirilmesidir. Araştırmanın işleyişi, her iki alışveriş merkezini ziyaret edenler ile anket uygulaması yapılması şeklindedir. Cevaplayıcıların verilerini daha net elde edebilmek adına 0-100 puan ölçeği kullanılmıştır. Bu verilere mertebeli dereceleme ve tek faktörlü çoklu varyans analizi MANOVA uygulanmıştır. Araştırmanın sonucunda alışveriş merkezindeki üstün yanların, ziyaretçilerin alışveriş merkezi seçiminde önemli olduğuna ulaşılmaktadır.

MAKALE ELEŞTİRİSİ

Araştırma Problemi: Önemli mi? Nasıl formüle edilmiş? İyileştirilebilir mi? 

  Araştırmaya konu olan alışveriş merkezleri pek çok farklı nedenle yüksek oranlarla ziyaret edilmektedir. Günümüzde alışveriş merkezlerinin, alışveriş yapmak adına tercih edilmenin yanı sıra imza etkinliklerine katılmak, yemek yemek, çeşitli konser organizasyonları, sinemalar, oyun salonları, atmosferine göz atmak ya da spor yapmak, evcil hayvan, kuru temizleme, banka-bankamatik gibi nedenlerle de tercih edilebildiğini de görüyoruz. Bu noktada tüketici istek ve ihtiyaçlarının önemini vurgulamak gerekir ki, ziyaretçilerin hangi sebep ya da sebeplerle bu ziyareti gerçekleştirdiğinin sorgulandığı bu araştırma konusu önemlidir. Alışveriş merkezlerinin, tüketicinin tercih kriterlerini öğrenmeleri ve bu bilgi doğrultusunda gerekli değişimi ve yenilenmeyi yapmaları rekabet avantajı açısından çok önemlidir.

  Araştırmacı verileri toplarken ziyaretçilerin demografik ve sosyo-ekonomik özelliklerine göre kategorilendiğini görüyoruz. İlk bakışta yüzeysel bir araştırma olduğu izlenimini verse de, Makale konusu gereği alışveriş merkezindeki ziyaretçilerle yapılan anketlerin sonuçlarına rastlıyoruz. Onel ve Kares alışveriş merkezleri karşılaştırılırken Onel AVM’nin 14 Ekim 2006’da açıldığını, Kares AVM’nin ise 3 Nisan 2011’de faaliyete başladığını belirten araştırmacı araştırmanın yapıldığı sıralarda yaklaşık 10 aydır faaliyet gösteren Kares'in, 5 yıldı faaliyette olan Onel AVM'ye göre daha az tanındığı için ziyaretçi kitlesinin daha az olabileceğinin bilincindedir. 

   Formüller incelendiğinde, iki alışveriş merkezinde toplanan 500 kadar anketi birbirleriyle kıyaslamak için MONOLA analizinin kullanıldığını görüyoruz. MANOVA, birden fazla bağımlı değişkenin bulunduğu deneylerde varyans analizi yapmak için kullanılan bir tekniktir. Univariate ANOVA' dan tek farkı, birden fazla bağımlı değişkenin olmasıdır. Ayrıca "Multivariate", yine birden fazla bağımlı değişkenin bulunduğu Çoklu Regresyon Analizinde de kullanılır. Gerekli varsayımlar yine normal dağılım ve homojen varyans varsayımlarıdır.

Literatür Değerlendirme: Yeterli mi? Alandaki belli başlı araştırmalar tartışılmış mı? Tartışılan literatür bilimsel mi, popüler mi?

Literatürde eksikler saptanmıştır. Literatür bilimsel bulunmuştur. Çok fazla alıntıya yer verilmiştir. 

Araştırmaya yön verebilecek diğer benzer makaleler 

Güliz Muğan AKINCI - Gençler ve Alışveriş Merkezleri (AVM’ler): AVM Kullanım Tercihleri Hakkında Bir Alan Çalışması.

Doç Dr Hasan İBİCİOĞLU - Alışveriş merkezleri: Demografik etkenler ve tüketici tutumlarının incelenmesine yönelik bir araştırma

Ahmet ŞEKERKAYA, EMRAH CENGİZ - Kadın tüketicilerin alışveriş merkezi tercihlerinin belirlenmesi ve bir pilot araştırma

Öğr. Gör. Yüksel KÖKSAL - Kuruluş yeri açısından cadde ve alışveriş merkezi mağazacılığının karşılaştırılması: Ankara ilinde bir araştırma

Kuramsal Çerçeve: Araştırma problemi bir kuramsal çerçeveye dayandırılmış mı?

Kuramsal çevçeve: Metnin tüm teorik altyapısının anlatıldığı bölümdür. Kuramsal çerçeve sağlam olmaz ise araştırma ayakları üzerinde duramaz. Araştırmada kullanılan anket formu hazırlanırken daha önce yapılmışçalışmalardan (Frasquet vd., 2001; Yılmaz, 2004; Martin ve Turley, 2004; Arslan ve Bakır, 2009; Severin vd., 2001; İlter vd., 2007; Orel, 2000) yararlanılmıştır. Dört bölüm şeklinde sunulan anket formunda son bölümde cevaplayıcılara açık uçlu sorular sorulduğu belirtilmiştir. Ancak bahsi geçen bu açık uçlu sorular ile ilgili ifadelere yer verilmemiştir. 

Gelir, eğitim düzeyi, yaş, cinsiyet ve meslek gibi kategoriler hazırlanarak cevaplayıcıların verileri bu bağlamda toplanmaya çalışılmıştır. Ancak gelir düzeyi kısmında ülkenin genel gelir durumu dikkate alınmaksızın belli başı rakamlara yer verilmiştir. Bu rakamların gerçeği yansıtması amacıyla daha da genelleştirilmesi daha doğru bir bakış açısı olacaktır. Örn: Gelir durumu asgari düzeyde olanlar, asgari düzeyin altında kalanlar ve asgari düzeyin üstünde seyredenler olarak bölümlenme yapılması daha spesifik verilerin alınmasına yardımcı olacaktır.

3.4.2. Ziyaretçilerin Alışveriş Bilgileri de tablo 5'te sorulan; Bu alışveriş merkezinden düzenli olarak giyim veya ev eşyası alışverişi yapmakta mısınız? sorusu da bu bağlamda dar kamsamlı bir soru olarak karşımıza çıkmaktadır. Çünkü ziyaretçiler yalnız ev eşyası yada giyim malzemesi almamaktadırlar. Günümüzde alışveriş merkezleri bir çok farklı kategoride ürün satışı yapmakta olup, her geçen gün bu çeşitlerde artış gözlemlemekteyiz.

''Anket uygulaması alışveriş merkezlerinin daha kalabalık olabileceği düşüncesiyle hafta sonu tüm gün boyunca gerçekleştirilmiştir.'' ifadesine yer verilir iken, Tablo 6. Ziyaretçilerin Alışveriş Bilgileri-2 kısmında hafta sonu gerçekleştirilen bu araştırmada, ziyaretçilere en çok hangi zamanlarda alış veriş yapıyorsunuz sorusu yöneltildiğini görüyoruz. Ancak araştırma zaten hafta sonu gerçekleştiği için, bu sorunun cevabı da halihazırda hafta sonu alışveriş merkezlerini tercih eden kişilerce cevaplanmış olacaktır. Bu sorunun cevabı da bu durum göz önüne alınırsa sağlıklı bir sonuç vermeyecektir.